Đo Điện Thính Giác Thân Não ABR và ASSR: Giải Pháp Vàng Xác Định Ngưỡng Nghe Chính Xác

 

Đo Điện Thính Giác Thân Não ABR và ASSR: Giải Pháp Vàng Xác Định Ngưỡng Nghe Chính Xác

Trong lĩnh vực thính học, việc xác định chính xác ngưỡng nghe là chìa khóa để chẩn đoán và điều trị các vấn đề về thính lực, đặc biệt ở trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ và những người không thể hợp tác với các phương pháp đo thính lực chủ quan. Hai kỹ thuật đo điện thính giác thân não (Auditory Evoked Potentials) nổi bật nhất hiện nay là ABR (Auditory Brainstem Response) và ASSR (Auditory Steady-State Response). Đây không chỉ là những công cụ chẩn đoán mà còn là "cánh cửa" giúp chúng ta hiểu rõ hơn về hệ thống thính giác của con người.

1. Phép Đo Điện Thính Giác Thân Não ABR (Auditory Brainstem Response)

ABR là gì?

ABR, hay còn gọi là BERA (Brainstem Evoked Response Audiometry), là một phương pháp đo khách quan, không xâm lấn, giúp đánh giá chức năng của dây thần kinh thính giác và đường dẫn truyền thính giác từ tai trong lên tới thân não. ABR ghi lại phản ứng điện sinh học của cơ thể đối với các kích thích âm thanh.

Cơ chế hoạt động

Khi một âm thanh (thường là tiếng "click" hoặc âm thanh tông ngắn) được phát vào tai, nó sẽ kích hoạt các tế bào lông trong ốc tai, tạo ra một xung điện. Xung điện này sẽ di chuyển dọc theo dây thần kinh thính giác đến các trạm chuyển tiếp trong thân não. ABR sử dụng các điện cực nhỏ dán trên đầu và sau tai để ghi lại những xung điện cực nhỏ này. Kết quả là một chuỗi sóng đặc trưng (thường là 5 đến 7 đỉnh sóng) xuất hiện trên biểu đồ, mỗi đỉnh sóng tương ứng với một trạm chuyển tiếp cụ thể trong đường dẫn truyền thính giác.

Ứng dụng của ABR

  • Sàng lọc thính lực sơ sinh: Đây là ứng dụng phổ biến nhất của ABR. Sàng lọc thính lực cho trẻ sơ sinh ngay sau khi sinh giúp phát hiện sớm các trường hợp giảm thính lực bẩm sinh, từ đó can thiệp sớm để tránh ảnh hưởng đến sự phát triển ngôn ngữ và giao tiếp của trẻ.

  • Chẩn đoán giảm thính lực: ABR giúp xác định ngưỡng nghe một cách khách quan ở những người không thể hợp tác (như trẻ nhỏ, người khuyết tật phát triển, người giả vờ mất thính lực).

  • Phân biệt loại giảm thính lực: ABR có thể giúp phân biệt giữa giảm thính lực dẫn truyền (do vấn đề ở tai ngoài/giữa) và giảm thính lực thần kinh giác quan (do vấn đề ở tai trong/thần kinh thính giác).

  • Đánh giá chức năng thần kinh thính giác: ABR có vai trò quan trọng trong việc chẩn đoán các tổn thương thần kinh thính giác, bao gồm cả u dây thần kinh số 8.

2. Phép Đo Điện Thính Giác Thân Não Ổn Định ASSR (Auditory Steady-State Response)

ASSR là gì?

ASSR là một kỹ thuật đo khách quan tiên tiến, được phát triển để khắc phục một số hạn chế của ABR. ASSR ghi lại phản ứng của hệ thống thính giác đối với các âm thanh điều biến liên tục (âm thanh "ổn định" có sự thay đổi về cường độ và tần số).

Cơ chế hoạt động

Thay vì sử dụng các âm thanh "tức thời" như ABR, ASSR sử dụng âm thanh được điều biến theo tần số và biên độ. Khi tai nhận được các kích thích này, não bộ sẽ tạo ra một phản ứng điện có tần số tương ứng. Các điện cực dán trên da đầu sẽ ghi lại phản ứng này. ASSR sử dụng các thuật toán toán học phức tạp để phân tích tín hiệu, từ đó xác định ngưỡng nghe ở nhiều tần số cùng lúc (thường là 500 Hz, 1000 Hz, 2000 Hz, 4000 Hz).

Ứng dụng của ASSR

  • Xác định ngưỡng nghe chuyên sâu: Đây là lợi thế lớn nhất của ASSR. Khác với ABR thường chỉ cung cấp ngưỡng nghe chung hoặc ngưỡng nghe ở một vài tần số nhất định, ASSR có khả năng đo ngưỡng nghe tại từng tần số cụ thể, tương tự như thính lực đồ chủ quan.

  • Đánh giá thính lực hai bên tai cùng lúc: ASSR hiện đại có thể đo cả hai tai cùng lúc, giúp tiết kiệm thời gian và cung cấp cái nhìn tổng quan hơn.

  • Lựa chọn và hiệu chỉnh máy trợ thính/ốc tai điện tử: Nhờ khả năng xác định ngưỡng nghe chi tiết theo tần số, ASSR là công cụ vô cùng hữu ích để các chuyên gia thính học lựa chọn và hiệu chỉnh các thiết bị hỗ trợ nghe phù hợp nhất cho bệnh nhân.

  • Đánh giá thính lực ở mức độ nghe kém sâu: ASSR hiệu quả hơn ABR trong việc đánh giá ngưỡng nghe ở các trường hợp giảm thính lực nặng hoặc sâu.

3. ABR và ASSR: Khi nào thì sử dụng?

Tuy cả ABR và ASSR đều là các phương pháp đo khách quan, chúng lại có những vai trò bổ sung cho nhau.

  • ABR được coi là tiêu chuẩn vàng để xác định ngưỡng nghe tối thiểu ở mức âm thanh tiếng "click", giúp sàng lọc và đánh giá ban đầu về chức năng của đường dẫn truyền thính giác. Nó rất hữu ích trong việc sàng lọc trẻ sơ sinh và đánh giá các tổn thương thần kinh.

  • ASSR vượt trội hơn trong việc cung cấp thính lực đồ tần số cụ thể, giúp các chuyên gia có cái nhìn chi tiết và chính xác hơn về mức độ nghe kém ở từng tần số. Do đó, ASSR thường được sử dụng để xác định ngưỡng nghe sâu hơn, đặc biệt khi cần lắp máy trợ thính hoặc ốc tai điện tử.

Các chuyên gia thính học thường kết hợp cả hai phương pháp để đưa ra một chẩn đoán toàn diện và chính xác nhất. ABR có thể được dùng để vẽ lên bức tranh tổng quan ban đầu, sau đó ASSR được sử dụng để xác định ngưỡng nghe chi tiết theo tần số.

4. Câu hỏi thường gặp (F&Q)

Q1: ABR và ASSR có gây đau không?

  • A: Không. Cả hai phương pháp đều không gây đau, không xâm lấn và an toàn tuyệt đối. Các điện cực chỉ được dán trên da đầu và không gây bất kỳ cảm giác khó chịu nào.

Q2: Bệnh nhân cần chuẩn bị gì trước khi đo?

  • A: Bệnh nhân, đặc biệt là trẻ em, cần ở trạng thái thư giãn và tốt nhất là ngủ trong suốt quá trình đo để đảm bảo kết quả chính xác. Người lớn cũng nên thư giãn, tránh nói chuyện và cử động.

Q3: Có cần gây mê khi đo ABR/ASSR cho trẻ không?

  • A: Hầu hết các trường hợp, trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ được cho bú hoặc dỗ ngủ một cách tự nhiên. Gây mê chỉ được xem xét trong các trường hợp đặc biệt, khi trẻ quá hiếu động và không thể giữ yên.

Q4: Thời gian thực hiện mỗi phép đo là bao lâu?

  • A: Thời gian có thể dao động tùy thuộc vào độ tuổi, mức độ hợp tác của bệnh nhân và mức độ giảm thính lực. Thông thường, một buổi đo ABR hoặc ASSR có thể mất từ 30 phút đến 1 giờ.

Q5: Kết quả ABR và ASSR có phải là duy nhất để chẩn đoán không?

  • A: Không. Mặc dù là công cụ quan trọng, kết quả ABR và ASSR cần được kết hợp với các phương pháp chẩn đoán khác như đo âm ốc tai (OAE), đo nhĩ lượng (tympanometry) và đặc biệt là khám lâm sàng toàn diện để đưa ra kết luận cuối cùng.

Kết luận

Với kinh nghiệm nhiều năm trong ngành thính học, tôi có thể khẳng định rằng ABR và ASSR là những công nghệ mang tính cách mạng, đã thay đổi cách chúng ta chẩn đoán và quản lý các vấn đề về thính lực. Chúng không chỉ giúp phát hiện sớm các trường hợp nghe kém ở trẻ em mà còn cung cấp dữ liệu chính xác để cá nhân hóa việc điều trị cho mọi đối tượng. Sự kết hợp giữa ABR và ASSR tạo nên một bộ đôi hoàn hảo, giúp các chuyên gia thính học vẽ nên một bức tranh toàn diện về sức khỏe thính giác của bệnh nhân, từ đó mở ra cánh cửa cho một cuộc sống trọn vẹn hơn.

Liên hệ với chúng tôi để được tư vấn miễn phí về máy trợ thính và thính lực!

Trợ Thính NewSound - Âm Thanh Mới Cuộc Sống Mới

Địa chỉ: Tầng 2, SH5. CT3, IrisGarden. Số 30 Trần Hữu Dực, Từ Liêm, Hà Nội

Giờ làm việc: 8:00-20:00 từ thứ 2 tới CN.

Website: Newsound.com.vn

Hotline: 0989.026.202

Tin tức khác